Posłużę się przykładami:
1. Modernizacja gospodarstw rolnych.
Brak na dzień składania wniosku oświadczenia współwłaściciela działki (brata przebywającego zagranicą) stanowi powód do odrzucenia wniosku. Oświadczenie musi być podpisane na oryginalnym druku ARiMR, które ukazuje się na stronie internetowej w dniu ogłoszenia naboru. Okres wysłania za granicę formularza i jego podpisany zwrot, np. z USA, nie jest możliwy w ciągu 21 dni. Wniosek pomimo poprawności w pozostałych punktach nie może być uzupełniony po dniu składania wniosku i podlega odrzuceniu ze względu na brak wym. dokumentu.
2. Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej.
Brak wypełnienia w jednej pozycji tabeli skutkuje odrzuceniem wniosku. Np. nr domu wpisano pomyłkowo w pozycji nr lokalu i to stanowi podstawę do odrzucenia wniosku o wartości ponad 4 554 770 PLN dla przedsiębiorstwa, które stworzyło na wsi 50 miejsc pracy i dalej je tworzy.
Składam postulat do Pana Ministra o rozważenie wprowadzenia zmian w rozporządzeniach ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej i danie szansy beneficjentom na usunięcie usterek pisarskich i uzupełnienia w ramach działań PROW.
W dobie kryzysu gospodarczego winna być wspierana każda działalność, która oprowadzi do tworzenia nowoczesnych gospodarstw rolnych i zakładów przetwórstwa rolnego, szczególnie na terenach rolniczych o dużym bezrobociu. Część przedsiębiorców i rolników rozpoczęła już inwestycje, zaciągając kredyty. Odmowa udzielenia wsparcia w ramach PROW z powodu pomyłki pisarskiej lub innych drobnych uchybień we wniosku może przyczynić się do upadku tych podmiotów, a tym samym do wzrostu bezrobocia i biedy.
Rządy wielu państw przeznaczają duże sumy na wspieranie produkcji, a w naszym kraju restrykcyjne interpretowany zapis staranności wypełnienia wniosku hamuje rozwój gospodarki i inicjatywę obywateli. Niweczy wielogodzinny nakład pracy na zgromadzenie załączników i innej dokumentacji niezbędnej do wniosku. Usunięcie pomyłek nieumyślnych jest możliwe nawet w sektorze skarbowym, a nie mają tej szansy w niektórych przypadkach beneficjenci ubiegający się o fundusze unijne. Błędy we wnioskach są wynikiem krótkiego okresu na przygotowanie dokumentacji oraz małą ilością fachowych służb doradczych. Realizacja wniosków przez podmioty z sektora rolno-spożywczego przyczyni się do ożywienia produkcji w innych sektorach, m.in.: maszynowym, budownictwie, usługach, co wpłynie pozytywnie na wzrost dochodu narodowego.
Podsumowując powyższe, zwracam się z do Pana Ministra z pytaniem, czy dostrzega Pan potrzebę oraz możliwość złagodzenia restrykcyjności interpretacji przepisów, które zostały przygotowane w 2007 r., w okresie, kiedy kryzys gospodarczy nie był odczuwalny w naszej gospodarce.
Należy dać szansę prężnym gospodarstwom rolnym i zakładom przetwórczym sięgającym po środki unijne do inwestowania. Nie należy hamować ich rozwoju w połowie drogi, szczególnie w okresie, gdy cały świat walczy z recesją. Brak kreski w tabeli nie może decydować o rozwoju gospodarczym kraju
Pozostaję z szacunkiem
Poseł Krzysztof Borkowski
Warszawa, dnia 14 lipca 2009 r.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 10629
w sprawie zmian w rozporządzeniach ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 17 października 2007 r. dotyczących szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej, w tym dania szansy beneficjentom na usunięcie usterek pisarskich i wprowadzenie uzupełnień w ramach działań PROW
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo z dnia 24 lipca 2009 r., znak: SPS-023-10629/09, w sprawie interpelacji posła Krzysztofa Borkowskiego w sprawie możliwości zmian w rozporządzeniach ministra rolnictwa i rozwoju wsi dotyczących szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działań inwestycyjnych w PROW na lata 2007-2013 uprzejmie przekazuję poniższe wyjaśnienia w przedmiotowej sprawie.
Pragnę poinformować, iż przepisy rozporządzeń wykonawczych, w tym również § 10 ust. 1 rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania ˝Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej˝ objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 200, poz. 1444, z późn. zm.) stanowią, iż jeżeli wniosek o przyznanie pomocy został złożony po terminie lub nie został wypełniony we wszystkich wymaganych pozycjach, lub nie dołączono do niego co najmniej jednego z dokumentów, których niedołączenie skutkuje nieprzyznaniem pomocy, agencja nie przyznaje pomocy. W takim przypadku agencja informuje wnioskodawcę, w formie pisemnej, o odmowie przyznania pomocy. Wskazany powyżej paragraf rozporządzenia umożliwia zastosowanie mechanizmu tzw. preselekcji, którego istotą jest szybka weryfikacja, czy złożone wnioski zawierają podstawowe informacje pozwalające na ich rozpatrzenie. Należy zauważyć, że wdrażanie działań Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013) jest procesem bardzo skomplikowanym oraz wymaga zachowania zgodności z przepisami wspólnotowymi oraz krajowymi. W celu zapewnienia właściwego wdrażania PROW 2007-2013 formularze wniosków o przyznanie pomocy zostały tak skonstruowane, aby wnioskodawca podał informacje umożliwiające zbadanie, czy jest on uprawniony do otrzymania wsparcia, a proponowana przez niego operacja jest uzasadniona ekonomicznie oraz może podlegać finansowaniu w ramach PROW 2007-2013. Celem wprowadzenia takich przepisów było wyeliminowanie przypadków mających miejsce we wcześniejszych naborach, w których wnioskodawcy składaliby tzw. wnioski blankietowe, tj. de facto niewypełnione, ponieważ zawierające jedynie zdawkowe informacje, takie jak np. imię, nazwisko i adres.
Należy podkreślić, że mechanizm tzw. preselekcji został wprowadzony w związku z doświadczeniami we wdrażaniu działań: Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych oraz Inwestycje w gospodarstwach rolnych Sektorowego Programu Operacyjnego ˝Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006˝, w którym wnioskodawcy składali wnioski niezawierające podstawowych informacji na temat np. planowanych inwestycji i kwoty dofinansowania i dopiero wzywani do uzupełnienia wniosku - uzupełniali je w brakującym zakresie, co znacznie wydłużało weryfikację wniosków samych zainteresowanych, ale co ważniejsze, również pozostałych wniosków.
Informacje, które pozycje we wniosku są obligatoryjne, znajdują się w powszechnie dostępnej instrukcji wypełniania wniosku, a zatem na etapie jego wypełniania wszyscy posiadają wiedzę o ewentualnych sankcjach związanych z brakami formalnymi. Dodatkowo we wnioskach przygotowanych dla naboru w roku 2009 pola obowiązkowe zostały wyróżnione poprzez specjalne oznaczenia. W przypadku zaś braków formalnych, które nie skutkują od razu nieprzyznaniem pomocy, wnioskodawca jest wzywany do ich usunięcia w terminie 21 dni od dnia otrzymania wezwania, chyba że zachodzą niebudzące wątpliwości przesłanki nieprzyznania pomocy.
Zasady naboru wniosków zostały opracowane tak, aby pomoc trafiła do osób, które przygotowały dokumenty zawierające podstawowe informacje, pozwalające stwierdzić, jakiego podmiotu i jakiej operacji dotyczy złożony wniosek. Takie rozwiązanie miało usprawnić proces weryfikacji wniosków i gwarantować, iż pomoc będzie kierowana do tych wnioskodawców, którzy dołożyli należytej staranności w zakresie przygotowania dokumentów aplikacyjnych.
Należy także zaznaczyć, iż zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz kierownictwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pracownicy ARiMR zobowiązani są do weryfikowania wniosków w taki sposób, aby drobne niedociągnięcia formalne nie mogły pozbawić wnioskodawców wsparcia. Tym samym zarzut, że odmawia się pomocy w przypadku popełnienia ˝usterek pisarskich˝, jest nieuzasadniony. Zapisy rozporządzeń wykonawczych zawierają kompletne i wewnętrznie spójnie uregulowania dotyczące rozpatrywania wniosków o przyznanie pomocy, zaś stosowanie tych przepisów przez ARiMR leży przede wszystkim w interesie producentów rolnych i przetwórców, którzy dzięki szybkiej i dokładnej weryfikacji wniosków w jak najszybszym terminie będą mogli rozpocząć realizację swoich operacji i otrzymać pomoc finansową, co jest dla nich kwestią kluczową.
Pragnę także poinformować, iż w chwili obecnej badana jest skuteczność dotychczasowej formy mechanizmu preselekcji i w przypadku jego modyfikacji dokonane zostaną odpowiednie zmiany w rozporządzeniach wykonawczych do działań PROW 2007-2013.
W odniesieniu do poruszonej w piśmie kwestii dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o przyznanie pomocy w ramach działania: Modernizacja gospodarstw rolnych uprzejmie informuję, że oświadczenie współposiadacza gospodarstwa co do zgody na ubieganie się przez wnioskodawcę o pomoc w ramach działania PROW 2007-2013: Modernizacja gospodarstw rolnych musi być dołączone do każdego wniosku o przyznanie pomocy w przedmiotowym działaniu, jeśli operacja miałaby być realizowana w gospodarstwie stanowiącym przedmiot współposiadania. Przedmiotowy załącznik do wniosku nie jest zakwalifikowany do grupy załączników niezbędnych do przeprowadzenia wstępnej weryfikacji spełniania podstawowych wymogów formalnych, stąd nie jest prawdą, że brak na dzień składania wniosku przedmiotowego oświadczenia stanowi powód do odrzucenia wniosku. Dlatego w przypadku braku tego oświadczenia we wniosku dotyczącym realizacji operacji w gospodarstwie stanowiącym przedmiot współposiadania Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wzywa wnioskodawcę do uzupełniania dokumentów aplikacyjnych w tym zakresie.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Artur Ławniczak
Warszawa, dnia 17 sierpnia 2009 r.